W sprawach cywilnych od 3 lipca 2021 r. obowiązuje zasada, że rozprawy i posiedzenia jawne mają być prowadzone przy użyciu urządzeń technicznych, z jednoczesnym bezpośrednim przekazem obrazu i dźwięku (rozprawy i posiedzenia zdalne).
W zakresie tej formy prowadzenia rozpraw i posiedzeń jawnych należy zwrócić uwagę, że zgodnie z ustawą z dnia 28 maja 2021 r. o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2021 r. poz. 1090), art. 15 zzs1 ustawy z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem
i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych otrzymał brzmienie:
W okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii ogłoszonego z powodu COVID-19 oraz w ciągu roku od odwołania ostatniego z nich, w sprawach rozpoznawanych według przepisów ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego, zwanej dalej „Kodeksem postępowania cywilnego”:
1) rozprawę lub posiedzenie jawne przeprowadza się przy użyciu urządzeń technicznych umożliwiających przeprowadzenie ich na odległość z jednoczesnym bezpośrednim przekazem obrazu i dźwięku (posiedzenie zdalne), z tym że osoby w nim uczestniczące, w tym członkowie składu orzekającego, nie muszą przebywać w budynku sądu;
2) od przeprowadzenia posiedzenia zdalnego można odstąpić tylko w przypadku, gdy rozpoznanie sprawy na rozprawie lub posiedzeniu jawnym jest konieczne, a ich przeprowadzenie w budynku sądu nie wywoła nadmiernego zagrożenia dla zdrowia osób
w nich uczestniczących;
3) przewodniczący może zarządzić przeprowadzenie posiedzenia niejawnego, gdy nie można przeprowadzić posiedzenia zdalnego, a przeprowadzenie rozprawy lub posiedzenia jawnego nie jest konieczne;
4) w pierwszej i drugiej instancji sąd rozpoznaje sprawy w składzie jednego sędziego; prezes sądu może zarządzić rozpoznanie sprawy w składzie trzech sędziów, jeżeli uzna to za wskazane ze względu na szczególną zawiłość lub precedensowy charakter sprawy.
Ustawodawca wprowadził rozwiązanie, które daje możliwość przeprowadzenia rozprawy online, bez konieczności fizycznej obecności świadków, stron i ich pełnomocników na sali rozpraw.
Obecnie, w większości sądów rozprawy odbywają się co do zasady w trybie wideokonferencji (rozprawy zdalne) . To dominujący model postępowania. W szczególności zdalne rozprawy sprawdzają się np. w przesłuchaniach świadków z zagranicy. W czasie pandemii do ich zeznań mogłoby w ogóle nie dojść.
W toku rozprawy zdalnej – Sąd oraz protokolant przebywają w sali rozpraw, zaś pozostałe osoby (strony, pełnomocnicy, biegli, świadkowie) mogą uczestniczyć w rozprawie poprzez połączenie internetowe w dowolnym pomieszczeniu poza salą rozpraw.
Osoba zainteresowana zdalnym udziałem w rozprawie powinna złożyć wniosek do sądu
o przeprowadzenie rozprawy w trybie wideokonferencji. Obowiązana jest wówczas podać sądowi swój adres e-mail, na który zostaną przesłane dane dotyczące wideokonferencji oraz numer telefonu, celem ewentualnego nawiązania połączenia telefonicznego w sytuacji problemów technicznych z połączeniem internetowym.
Dla osób, które nie mają możliwości technicznych, by uczestniczyć w rozprawie zdalnej, sądy przygotowały pomieszczenia ze sprzętem komputerowym w swoich budynkach, w których będzie można wziąć udział w rozprawie zdalnej.
Biorąc pod uwagę, że rozprawy zdalne to aktualnie podstawowy model prowadzenia sprawy w sądzie wydaje się że rozprawy zdalne na stałe zagoszczą w polskiej procedurze.
Ostatnie wpisy
