W połowie stycznia Izba Cywilna SN rozstrzygnęła zagadnienie prawne dot. rozszerzenia służebności gruntowej w przypadku podzielenia działki nią objętą i scalenie z inną, której służebność nie dotyczyła.

Dotychczasowa linia orzecznicza była w tej kwestii niejednoznaczna. W części przypadków sądy administracyjne potwierdzały rozszerzenie służebności na powstałą w wyniku scalenia działkę. W innych okolicznościach uznawały, że połączenie działek nie powoduje rozszerzenie służebności na całość nieruchomości gruntowej. Argumentów dla obu rozstrzygnięć nie brakowało. Z jednej strony automatyczne rozszerzenie prawa przejazdu na przyłączane działki mogło prowadzić do nadmiernego obciążenia działki na której służebność została ustanowiona. Z drugiej strony właścicielem kilku sąsiadujących działek może być jedna osoba i w zawiązku z tym jeden pas drogi koniecznej jest wystarczający do zapewnienia dostępu do drogi publicznej.

Sąd Najwyższy w uchwale z dn. 13.01.2022 r. ostatecznie rozstrzygnął wątpliwości dotyczące przedmiotowego zagadnienia:

Po podziale nieruchomości władnącej, a następnie scaleniu wydzielonej w ten sposób części z inną nieruchomością, nie mającą statusu nieruchomości władnącej, służebność gruntowa rozciąga się na całą powstałą w ten sposób nieruchomość. Uchwała spotkała się ze spora krytyką.

Wielu prawników podzieliło pogląd, iż automatyczne rozszerzenie służebności może znacząco wypaczyć sens jej ustanowienia. Nietrudno bowiem wyobrazić sobie sytuację, gdy droga konieczna  ustanowiona na potrzeby dojazdu do domu jednorodzinnego, w sytuacji połączeni wielu sąsiadujących działek i zmiany typu zabudowy z jednorodzinnej na wielorodzinną będzie stanowiła drogę dojazdową do nowopowstałego osiedla.

Sygnatura: III CZP 14/22


Ostatnie wpisy